Một số thông tin cần biết về thuốc Paracetamol
- Tên khác: Acetaminophen
- Biệt dược: Panadol, Donapu 650mg, Panadol Extra, Hapacol, My Para,…
- Phân nhóm: Thuốc giảm đau hạ sốt
- Dạng bào chế: Viên uống, viên sủi, thuốc đạn, thuốc bột, siro,…
Tác dụng & Cơ chế hoạt động của Paracetamol
Paracetamol là thuốc giảm đau và hạ sốt không kê toa được sử dụng rất phổ biến. Do có độ an toàn tương đối cao nên hiện nay loại thuốc này được sử dụng thay thế cho Aspirin trong nhiều trường hợp. Qua một số nghiên cứu lâm sàng, các nhà khoa học nhận thấy Paracetamol và Aspirin cùng hàm lượng có tác dụng giảm đau và hạ sốt tương tự.
Cơ chế hoạt động:
- Tác dụng giảm đau – Paracetamol tác động đến cyclooxygenase, dẫn đến ức chế tổng hợp prostaglandin ở hệ thần kinh trung ương, từ đó giúp cải thiện và làm giảm mức độ cơn đau. Loại thuốc này không làm ảnh hưởng đến niêm mạc dạ dày, tác dụng lên tiểu cầu và thời gian chảy máu như các loại thuốc chống viêm không steroid.
- Tác dụng hạ sốt – Thuốc tác động lên vùng dưới đồi, đồng thời làm tăng lưu lượng máu ngoại biên và giãn mạch nhằm hạ thân nhiệt. Paracetamol chỉ hạ thân nhiệt ở người bị sốt và hiếm khi làm hạ nhiệt độ ở người khỏe mạnh.
Chỉ định – Chống chỉ định
Với tác dụng giảm đau và hạ sốt, Paracetamol được sử dụng rộng rãi trong các trường hợp sau:
- Sốt cao do cảm lạnh, cảm cúm, viêm họng, viêm amidan, viêm thanh quản,…
- Giảm đau tạm thời đối với các cơn đau có mức độ nhẹ đến trung bình như đau đầu, đau bụng kinh, đau răng, đau nhức xương khớp và phần mềm do chấn thương.
- Thay thế salicylat với những bệnh nhân chống chỉ định với loại thuốc này.
Mặc dù có tác dụng giảm đau nhưng Paracetamol không có khả năng trị thấp khớp và các cơn đau xuất phát từ nguồn gốc nội tạng.
Thuốc Paracetamol chống chỉ định với những trường hợp sau:
- Người mắc bệnh tim, gan, thận và phổi
- Người thiếu máu nhiều lần
- Thiếu hụt glucose-6-phosphate dehydrogenase
- Quá mẫn với Paracetamol
Dạng bào chế – hàm lượng & Cách sử dụng
Donapu 650mg được bào chế ở dạng viên uống.
Hướng dẫn sử dụng Paracetamol theo từng dạng bào chế cụ thể:
- Viên nén: Dùng uống trực tiếp với nước lọc.
- Viên sủi: Cho viên sủi vào 200ml nước, đợi viên sủi tan hoàn toàn và uống trực tiếp.
- Siro: Đo lường lượng thuốc cần uống và dùng trực tiếp. Có thể dùng nước tráng lại để đảm bảo uống đủ liều lượng được chỉ định.
- Thuốc bột: Tương tự dạng viên sủi, hòa thuốc bột với một lượng sôi để nguội vừa đủ (khoảng 100ml), đợi thuốc tan hết và uống trực tiếp.
- Dạng đặt hậu môn: Bóc vỏ viên thuốc và đặt vào hậu môn. Sau đó dùng tay ép chặt hậu môn trong vài phút để thuốc đi sâu vào bên trong. Lưu ý: Trước khi đặt thuốc, nên đi vệ sinh và hạn chế đại tiện ít nhất 2 giờ sau khi đặt.
- Thuốc tiêm: Dạng thuốc này được sử dụng trong điều trị nội trú và được thực hiện bởi nhân viên y tế.
Một số dạng bào chế và hàm lượng thuốc Paracetamol thường được sử dụng:
- Viên nén: 500mg
- Viên sủi: 500mg
- Thuốc bột: 80mg, 150mg, 250mg
- Siro: 160mg/ 5ml, 120mg/ 5ml
- Thuốc đặt: 80mg, 150mg và 300mg
Thuốc đặt được ưu tiên sử dụng đối với những bệnh nhân gặp khó khăn khi nuốt hoặc thường nôn ói sau khi dùng thuốc. Dạng bào chế này được hấp thu qua tĩnh mạch trực tràng, không gây độc lên gan và ít phát sinh tác dụng phụ hơn thuốc dạng uống.
( Còn tiếp )
